เรื่องของการ
‘เกิด แก่ เจ็บ ตาย’ เป็นเรื่องธรรมดาของชีวิต
และเมื่อถึงเวลาต้องลาจากโลกนี้ไป
การแสดงความอาลัยก็เป็นหนทางหนึ่งที่หลายคนเลือกทำเพื่อผู้ตายเป็นครั้งสุดท้าย
การนำพวงหรีด
ที่ทำจากดอกไม้สดไปร่วมไว้อาลัยผู้ตายในงานศพจึงกลายเป็นธรรมเนียมนิยมเรื่อยมา คำว่า “พวงหรีด” เป็นการเรียกทับศัพท์คำในภาษาอังกฤษว่า
“wreath” ที่แปลว่า ‘พวงมาลัย’
แต่ปัจจุบันผู้คนเริ่มเห็นปัญหาที่เกิดจากพวงหรีดดอกไม้สดมากขึ้น
ทั้งจากราคาที่แพงเมื่อเทียบกับประโยชน์ที่ได้รับ ดอกไม้ที่มีการฉีดสารฟอร์มาลินเพื่อให้ดอกไม้คงอยู่ได้นาน
แต่กลับเป็นอันตรายต่อผู้ที่ได้สูดดมเข้าไป
และเมื่อเสร็จงานก็กลายเป็นขยะดอกไม้กองโตที่เป็นภาระของวัดในการกำจัดพวงหรีด
วัดชลประทานรังสฤษฎ์ จึงได้มีการรณรงค์ให้นำต้นไม้มาใช้แทนพวงหรีดดอกไม้สด
เพราะสามารถนำไปปลูกเพื่อความร่มรื่นของวัดได้ต่อไป
นอกจากพวงหรีดดอกไม้สด
พวงหรีดต้นไม้แล้ว ยังมีพวงหรีดผ้าห่มหรือผ้าขนหนูมาจัดทำในรูปแบบต่างๆ
รวมถึงพวงหรีดพัดลม และล่าสุดได้มีผู้คิดทำ ‘พวงหรีดสังฆทาน’
ซึ่งมีทั้งความแปลกใหม่ สวยงาม และสามารถนำ ไปใช้ประโยชน์ได้ดี
ดิษฐพงษ์ เจริญลาภ อาจารย์โรงเรียนหนองแซงวิทยา สระบุรี คือเจ้าของไอเดียดังกล่าว จากความชอบในเรื่องของการประดิษฐ์คิดค้นสิ่งใหม่ๆเพื่อนำมาใช้สอนเด็กๆในชั้นเรียน ทำให้อาจารย์ดิษฐพงษ์เป็นนักประดิษฐ์ที่มีผลงานต่างๆ ออกมามากมาย และเมื่อวันหนึ่งเขาได้ไปร่วมฟังสวดในงานศพ และสังเกตพวงหรีดที่ทำจากวัสดุต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น พวงหรีดดอกไม้สด พวงหรีดพัดลม พวงหรีดผ้า ล้วนแต่เป็นสิ่งที่นำมาใช้ประโยชน์ได้น้อย และส่วนมากต้องทิ้งไปภายหลัง ทำให้หลังจากเสร็จงาน เขาเลยมีความคิดว่าน่าจะลองทำพวงหรีดที่ประดิษฐ์จากข้าวของเครื่องใช้ต่างๆเพื่อให้เจ้าภาพหรือทางวัดสามารถนำมาใช้งานต่อได้ จึงเป็นที่มาของ‘พวงหรีดสังฆทาน’ ซึ่งทำมาจากเครื่องใช้ในครัวเรือน เช่น ช้อน ส้อม ทัพพีตักข้าว ยาสามัญประจำบ้าน ธูป เทียน หรือไม้ขีดไฟ
“คือผมมองว่าพวงหรีดส่วนใหญ่นำมาใช้ประโยชน์อะไรไม่ได้
ทั้งที่ราคาค่อนข้างสูง ตกอันละ 700-1,000 บาท
พอเลิกงานทางวัดก็ต้องเก็บไปทิ้ง ถ้าเป็นพวงหรีดผ้าก็ยังพอเอาใช้ได้บ้าง
แต่ถ้าเราสามารถทำให้พวงหรีดราคาหลายร้อยบาทสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้
ก็น่าจะเป็นผลดีต่อทั้งผู้ให้และผู้รับ รวมถึงทางวัดที่ใช้เป็นสถานที่จัดงานด้วย แต่ทั้งนี้
ก่อนที่จะลงมือทำพวงหรีดสังฆทานนั้น
อาจารย์ดิษฐพงษ์ก็ยังไม่มั่นใจว่าพวงหรีดรูปแบบนี้จะขัดกับหลักของพุทธศาสนาหรือประเพณีที่มีมาแต่ดั้งเดิมหรือไม่
เขาจึงไปปรึกษากับพระเถระหลายวัดในจังหวัดสระบุรี ซึ่งก็ได้รับคำตอบว่าสามารถทำได้
ไม่ขัดกับประเพณีหรือศาสนา แต่อย่างใด
เพราะแต่ไหนแต่ไรมาก็ไม่เคยมีบัญญัติว่าพวงหรีดจะต้องมีรูปร่างหน้าตาอย่างไร
อีกทั้งสิ่งที่นำมาประกอบเป็นพวงหรีดสังฆทานนั้น ก็ล้วนแต่เป็นของใช้จำเป็น
และมีประโยชน์ทั้งสิ้น
เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป ของหลายสิ่งหลายอย่างก็มักจะเปลี่ยนไปตามกาลเวลา พวงหรีดก็เช่นกัน จากแต่เดิมมีแต่พวงหรีดดอกไม้สด แต่สมัยนี้มีพวงหรีดดอกไม้สด พวงหรีดผ้า พวงหรีดสังฆทาน และยังมีพวงหรีดอีกหลากหลายชนิดที่จะให้คุณเลือกเพื่อแสดงความไว้อาลัยให้แด่คนที่คุณรัก ยิ่งสมัยนี้มีบริการส่งพวงหรีดไปยังวัดและจังหวัดต่างๆ เช่นส่งพวงหรีด วัดธาตุทอง, ส่งพวงหรีด วัดพระศรี, ส่งพวงหรีด วัดเทพศิรินทร์ หรือจะเป็นวัดอื่น ก็มีบริการส่งแล้วแต่ทางร้าน ซึ่งถือว่าสิ่งนี้จะคอยอำนวยความสะดวกให้แก่ผู้ที่ต้องการสั่งพวงหรีดให้ไปส่งตามวัดต่างๆ เพื่อประหยัดเวลาของผู้ซื้ออีกด้วย
